Տասնորդական կոտորակների բազմապատկումը
Երկու տասնորդական կոտորակներ բազմապատկելու համար պետք է՝
1) թվերը բազմապատկել` անտեսելով ստորակետները
2) արտադրյալում աջից ստորակետով անջատել այնքան թվանշան, որքան թվանշան կա ստորակետից հետո երկու կոտորակներում միասին
Բազմապատկենք 11,1 և 0,2 թվերը: Թվերը բազմապատկում ենք՝ անտեսելով ստորակետները: Ստանում ենք՝ 111⋅2=222: Ստորակետով աջից անջատենք երկու թվանշան (յուրաքանչյուր կոտորակում ստորակետից հետո կա մեկական թվանշան՝ միասին կա երկու թվանշան)՝ 11,1⋅0,2=2,22:
Դիտարկենք ևս երկու օրինակ՝
753,4⋅0,01=7,534
0,3⋅20,1=6,03
Եթե արդյունքում ստացվում է ավելի քիչ թվանշան, քան պետք է անջատել ստորակետից հետո, ապա արտադրյալի վերջում կցագրում են զրո կամ մի քանի զրոներ:
753,4⋅0,001=0,7534
41,37⋅0,001=0,04137
0,25⋅0,03=0,0075
Մեծ թվերը բազմապատկելիս կիրառում են «սյունակով» բազմապատկման եղանակը՝
231,2⋅4,5=1040,40=1040,4
Առաջադրանքներ․
1)Կատարե՛ք բազմապատկում․
ա)3,81 • 2,95 =11,2395
բ)16,387 • 0,29 =4,75223
գ)0,782 • 0,55 =0,4301
դ)17,32 • 896,1 =
ե)1,11 • 0,32 =0,35,52
զ)0,92 • 10,03 =0922,76
է)0,1 • 0,001 =0,0001
ը)23,57 • 8,192 =19309,044
թ)17,17 • 17,17 =2948,089
2)Կատարե՛ք գործողությունները և համեմատե՛ք արդյունքները․
ա)3,76 • 0,1 և 10,26 • 0,03
բ)5,71 • 23 և 2,8 • 45
գ)1,92 • 8,4 և 17,5 • 0,8
դ)4,25 • 11,1 և 56,8 • 0,2
ե)0,705 • 9,43 և 8,99 • 0,77
զ)0,006 • 1000 և 100 • 0,083
Լրացուցիչ առաջադրանքներ
1)Կատարե՛ք բազմապատկում․
ա)6,251 ⋅ 7 =
բ)0,302 ⋅ 5 =
գ)18,11 ⋅ 30 =
դ)14,55 ⋅ 2 =
ե)0,04 ⋅ 85 =
զ)6,37 ⋅ 9 =
է)7,86 ⋅ 12 =
ը)12,5 ⋅ 80 =
թ)31,232 ⋅ 25 =
2)Ճանապարհորդը 4 ժ քայլել է 5,2 կմ/ժ արագությամբ և 3 ժ՝ 4,8 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է նա անցել։
3)Կատարե՛ք բազմապատկում․
ա)(6,4 ⋅ 0,5) ⋅ 0,2 =
բ)(15,2 ⋅ 6) ⋅ 8,7 =
գ)8,1 ⋅ (10,1 ⋅ 0,93) =
դ)9,8 ⋅ 6,5 ⋅ 4,3 =
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը).
1)Կատարե՛ք բազմապատկում․
ա)12 ⋅ 0,36 =
բ)200 ⋅ 1,25 =
գ)5 ⋅ 66,99 =
դ)4 ⋅ 2,575 =
ե)77 ⋅ 0,98 =
զ)134 ⋅ 1,73 =
է)85 ⋅ 18,43 =
ը)9 ⋅ 34,392 =
թ)236 ⋅ 7,24 =
2)Երկու քաղաքների միջև եղած ճանապարհը մեքենան կարող է անցնել 5 ժամում, եթե ընթանա 80 կմ/ժ արագությամբ։ Սակայն մեքենան ճանապարհի առաջին կեսն անցել է 100 կմ/ժ արագությամբ, երկրորդը՝ 50 կմ/ժ։ Ինչքա՞ն ժամանակում է մեքենան անցել ամբողջ ճանապարհը։